Red Utopia: het moment van Jan Banning
Nepal, partijkantoor van CPN-UML (marxistisch-leninistisch), Nepalganj. CPN-UML werd bij de verkiezingen in 2013 met 175 van 575 zetels gekozen tot een-na-grootste partij.
Jan Banning is een oudgediende van ZomerExpo. In 2011 liet hij Marokkaanse met formulier bij gesloten raam aan de jury zien en in 2012 toonde hij Down and Out in the South: Cinthia and Pierre. Beide foto’s zijn anoniem gekozen voor de tentoonstellingen en maken deel uit van de ZomerExpo-collectie. Bannings werk siert inmiddels de muren van musea over de hele wereld. En is nu ook te zien in Museum de Fundatie met de tentoonstelling Red Utopia.
Opvallend is de beeldende kwaliteit van zijn foto’s. Ondubbelzinnig in lijn met het verhaal. Kenmerken als compositie, kleur, structuur, ritme en verhoudingen bepalen de sterke werking. ‘Tijd speelt een cruciale rol in mijn werk’, zegt Banning. ‘Je weet dat hét moment komt, je moet blijven kijken om dát moment niet te missen’. Zorgvuldig ‘bouwt’ Banning aan het decor van zijn onderwerp. Dat decor is in zijn studio, de maatschappij, de samenleving en verschillende plaatsen in de wereld. Banning is veel op reis en vindt onderwerpen in politieke of sociologische verhalen, waarin de mens voorop staat.
Zo betrok Banning in 2011 een fotostudio in Atlanta (V.S.) waar hij daklozen uit de omgeving fotografeerde. Hij creëerde in zijn loft een behaaglijke sfeer zodat ze zich op hun gemak zouden voelen. Hij selecteerde zijn kandidaten op ‘de blik in hun ogen’. Het resultaat was een indrukwekkende serie portretten van mensen met uiteenlopende verhalen die ze op straat hebben doen belanden.
Down and Out in the South: Cinthia and Pierre (ZomerExpo 2012 Liefde)
Red Utopia is zijn laatste serie. Banning documenteert de ideologie van het communisme of wat er van over is in compositorisch indrukwekkend werk. Hij bezocht plekken waar de communismegeest nog leeft en soms zelfs actief huishoudt en heeft ze gefotografeerd. Zijn communistische decors trof hij in India, Italië, Nepal, Portugal en Rusland. Met oog voor lichtval, vlakverdeling structuur en kleur zien we een serie foto’s van ruimten, kantoren en landschappen met in het ‘toneel’ portretten van Marx, Engels, Lenin, Stalin en Mao en rode vlaggen en vaandels. Alles wat het communisme typeert. Af en toe zien we een partijleider vanachter een bureau indringend de lens in kijken. Banning vindt de intimiteit in de tijd en de ruimte en het detail.
Zelfs als je het onderwerp je niet boeit, blijf je kijken naar het zorgvuldig gekozen spel van beeldende componenten. Ode aan het geduld van de kunstenaar die ons het ultieme moment kan laten zien waar hij op heeft gewacht. Te zien tot 7 januari in Museum De Fundatie.
Jan Banning maakte internationaal naam met fotoseries over gevoelige onderwerpen uit het recente verleden, zoals de zogeheten troostmeisjes tijdens de Tweede Wereldoorlog; verder met Bureaucratics, over de wereld van de bureaucratie; en met het recente Law&Order, over misdaad en straf in vier landen.